Innuttaasut peqqissusiannik misissuineq 2024-2026

Innuttaasut peqqissusiannik misissuinerup 2024-2026-p siunertaa tassaavoq, innuttaasut peqqissuunissaannik Naalakkersuisut suliniutaata Inuunerittap inuiaqatigiit peqqissusiannik uuttortaasarnerata ineriartorneranik immikkut malinnaanissaq, kiisalu peqqissutsimut tunngasut allat Namminersorlutik Oqartussanut aamma kommuninut attuumassutillit nassuiarlugillu misissuiffigeqqissaarnissaat.

Innuttaasut peqqissusiannik misissuisarneq inuiaqatigiit peqqissusiannik aaqqissuussamik nakkutilliinermut atorneqartarpoq, aammalu innuttaasut peqqissusiat pillugu paasissutissanik ukiuni 30-ni katersuiffiusarsimalluni: 1993-1994, 1999-2001, 2005-2010, 2014 aamma 2018. Innuttaasut peqqissusiannik misissuinerit arfinilissaat 2024-miit 2026-mut ingerlanneqassaaq.

Innuttaasut peqqissusiannik misissuinermi paasissutissat peqqissutsitsinnut pingaarutillit ilanngunneqartarput, ilaatigut tassaasut peqqissuseq, qanoq suiaassuseqarnermik misigisimaneq, kigutit peqqissusiat, innarluuteqarneq, eqqarsartaatsikkut peqqissuseq, pujortartarneq, peroriartornermi atukkat, hashi, imigassaq aalakoornartortalik, aningaasanoorneq, timigissarneq, nerisarisartakkat, inuiaassuseq, sinittarneq, imminut toqunneq, aliasunneq, nakuuserneq, kinguaassiuutitigut innarliineq, ataatsimoorneq, ilaquttat, nittartakkatigut inuit attaveqaqatigiittarfii, ilinniartitaaneq, ineqarnermut tunngasut, silap pissusiata allanngoriartornera aamma inuussutissarsiorneq. Aammattaaq kalaallinut tunngatillugu peqqissutsimut aamma atugarissaarnermut illersuutaasut ilanngunneqarnissaasa aallunneqarnerat annertunerulernikuuvoq. Taamaattumik apeqqutini akisassani sammisat ilanngunneqartut ilaatigut tassaapput ataatsimoorneq, pinngortitami misigisartakkat, ilaquttat, kalaallit nerisassaataat aamma oqaasii. Tamatuma saniatigut "Immersoqatigiiffiusumik isummersoqatigiinneq" - sumiiffinni nakooqqutit aamma naleqartitat itinerusumik sammillugit ataatsimoorluni oqaloqatigiinneq -  siullermeerutaasumik atorneqassaaq. Periuseq taanna sumiiffinni peqqissutsimik aamma atugarissaarnermik siammasinnerusumik paasinnissamut iluaqutaassaaq.

Innuttaasut peqqissusiannik misissuineq peqqinnermik siammasissumik, sumiiffimmit aallaavilimmik aamma ataatsimut isiginnilluni paasinninnermit allaaveqarpoq. Iluseq ”Peqqissuserput” (takussutissiaq 1), kalaallinut tunngatillugu peqqissutsimut pingaarutilimmik tunngavileeqataasunik takutitsisuuvoq. Peqqissutsimut tunngavileeqataasut taakku 2024-2026-mi Innuttaasut peqqissusiannik misissuinermi sapinngisamik qulaajarniarneqassapput.

Innuttaasut peqqissusiannik misissuisarnerit inuiaqatigiit peqqissusiannik nakkuutilliinermi pingaarutilimmik tunngaviliisuuvoq, aamma paasissutissanut peqqinnissaqarfimmit katersorneqartunut tapertaasutut isigineqassalluni. Misissuiffigineqartussatut aallaavigineqartussat tassaapput Kalaallit Nunaanni inuusuttut aamma inersimasut (15+-inik ukiullit) tamarmik, taakku inuit allattorsimaffianni nalaatsornikkut makinneqassallutik, aamma paasissutissanik katersuineq apersuisumit aqunneqartumik apeqqutit akisassat atorlugit, timikkut misissuinernik ataasiakkaanik, itisiliilluni apersuinernik aamma immersoqatigiiffiusumik isummersoqatigiinnernik ilaqassalluni. Paasissutissanik katersuinerit kommunit ataasiakkaarlugit ingerlanneqassapput, kommunimi ataatsimi ikinnerpaamik inuit 600-t peqataassallutik.

• Kirsten Nystrup
• Ingelise Olesen

Nutaarsiassaatitsinnik pissarsisalerumallutit e-mailimik uunga nassitsisinnaavutit folkesundhedgl@sdu.dk.